Bir Çevirmen Grafiker ile Nasýl Çalýþmalý?

Bu makale sizlere bir çevirmen veya çevirdiði eseri kendisi yayýnlayan bir yayýncý olarak bir grafiker/dizaynýr ile nasýl çalýþacaðýnýz hususunda tüyolar vermeyi amaçlýyor. Bu bilgiler özellikle kitap ve dergi çevirmenleri için faydalý olabilir. Unutmayýn ki kendinizi strese sokmadan çalýþýyorsanýz ve baþarýlý ve mutlu bir dizaynýrýnýz var ise çalýþmalarýnýz daha güzel ve kaliteli olarak hazýrlanacaktýr.

Dil:
1. Murfi’nin kurallarý gibi bir dizi kural yapacak olursanýz, ilk kuralýnýz dizaynýrýn çevirmenin çeviri yaptýðý dil çiftini profesyonel manada olmasa bile az çok bilmesine dikkat etmeniz olmalýdýr. Aksi halde dizaynýrýnýzýn eserin orijinal baskýsýndaki baþlýk ve vurgularý anlamasý güçleþecek, anlamýþ görünse de kavramasý zor olacaktýr. Bu ise çýkacak ürünün kalitesini daima olumsuz yönde etkiler.

Süreklilik:
2. Baþarýlý, düzenli çalýþýp zamanýnda iþini bitiren bir dizaynýr ile sürkli çalýþmanýz çok önemlidir. Düzenli çalýþtýðýnýz bir dizaynýrýnýz yok ise muhtemelen iþleriniz de aksak ilerlemektedir. Bu yüzden bir tane düzenli çalýþtýðýnýz dizaynýr yanýnda birkaç tane dizaynýr ile de irtibatýnýzýn olmasý ihtiyaç halinde onlarý da kullanmanýz iþinizin zamanýnda ve kaliteli tamamlanmasý için gereklidir..

Sadece dizayn:
3. Bir çevirmen veya yayýncý olarak bir dizaynýrý sadece okur-yazar olarak kabul etmelisiniz. Onun dýþýnda yükleyeceðiniz tekste dayalý hemen her tür sorumluluklarý zaman zaman yerine getirse bile, sürekli defolu ürünler çýkaracaktýr. Bu ise para ve zaman kaybýna yol açar. Dizaynýrýn o dili konuþuyor olmasý sebebiyle metin hatalarýný görebileceði, kendi kendini yönlendirebileceði hissine kapýlmayýnýz. Biliniz ki siz yazýyý okurken o çoðunlukla fontlarý görmektedir. Siz bir makale veya kitap sayfasý diye okurken, o o sayfaya bir resim olarak bakar.

Redaksiyon:
4. Bir dizaynýr asla ve asla bir redaktör deðildir. Düzeltmeleri kaðýt çýktý üzerinde renkli zýt renkli kalemlerle iþaretledikten sonra ayný düzeltmeleri dizayner deðil de redaksiyon iþini iyi bilen birisine yaptýrmalýsýnýz. Baskýya gitmiþ olsa dahi test çýktýlarýný mutlaka siz okuyunuz veya redaktörünüze okutunuz. Zira dizaynýrlarýn en çok yaptýðý hata düzeltilmemiþ metni düzletilmemiþ metin yerine kopyalayýp çalýþmalarýdýr. Bu onlarýn bunu bilerek yaptýðýndan veya iþinizi önemsememsinden deðil, çalýþmadaki tekstin onun için bir anlam ifade etmemesindendir. Evet metin bir dizaynýr için sadece fonttur ve bir resimdir.

Güven duymak:
5. Öncelikle grafiker/dizaynýrýnýza güvenmelisiniz. Hatta diðer bir deyiþle çalýþmasýna veya baþarýsýna güvenmediðiniz bir dizaynýr ile çalýþmamalýsýnýz. Dahasý bu güveninizi her fýrsatta ona hissettirmeniz hem onun hoþuna gidecek hem de ona daha rahat, daha huzur dolu çalýþma þartlarý saðlayacaktýr. Ýyi bulduðunuz çalýþmalarýný kendisinin de bulunduðu ortamlarda diðer insanlara göstererek veya kendisinden kýsa bir sunum yapmasýný saðlayarak beðeninizi duyurunuz.

Ýletiþim:
6. Dizayner ile asla telefon görüþmesine dayalý iþ yapmamaya özen gösteriniz. Zira dizaynýrlar diðer meslek gruplarýna göre daha çok unutabilen gruptandýr. Kritik dönemde böyle bir gecikme telafisi mümkün olmayan zararlara götürebilir. Eðer e-mail ile çalýþýyorsanýz ayný ofiste çalýþýyor olsanýz bile mesajýn bir çýktýsýný dosyalayarak veriniz. Yok eðer uzak mesafelerde iseniz o zaman mutlaka ayný bilgileri fakslayýnýz.

Toplantýlar:
7. Dizaynýr ile düzenli olarak ve sýk sýk toplantý yapýnýz. Toplantýda onun da not almasýný saðlayýnýz. Not almýþ olsa dahi toplantý sonunda tutanaklarýn/notlarýn bir çýktýsýný ona da veriniz.

Arþivleme:
8. Yazýþmalarýnýzý, projeleri, toplantý tutanaklarýný, kendi notlarýný düzenli bir þekilde arþivleme ve o arþivden gerektiðinde bilgileri çýkarma becerisini asgari düzeyde kazanmasýný saðlayýnýz. Eðer bunda bir aksaklýk görüyor iseniz bu konuda birkaç saatlik de olsa kursa gitmesini saðlayýnýz.

Ön bilgilendirme:
9. Bir çalýþma istemeden önce onu iyi bilgilendiriniz. Çevirinin orijinal eserini, ayný gruptaki baþarýlý bulduðunuz eserleri görmesini saðlayýnýz. Bu yolla tekrar edilen çalýþmalardan ve zaman kaybýndan kurtulabilirsiniz.

Yaklaþým:
10. Çalýþma süresince çalýþmanýn rengi, kullanýlan grafikleri, tonlarý, font büyüklüðü, font seçimi konusunda ben þu renkte olsun, þu fontta olsun istiyorum gibi laflar etmeyiniz. Dizaynýn kaliteli, albenili, okunaklý, modern, klasik, uçuk, vs olmasýný istediðinizi söyleyebilirsiniz. Unutmayýn siz çevirmen /veya yayýncý, o ise dizaynýr. Yani özetle dizayn onun uzmanlýk alaný.

Yönlendirme:
11. Dizaynýrýnýzý eþ-dost, arkadaþ, akraba vs ‘nizin isteðiyle yönlendirmeye de çalýþmayýnýz. Ona sadece müþteri kitlenizi ve bu müþteri kitlesinin beklentilerini izah ediniz. Müþteri onun için de önemlidir. Sizi en kolay bu dilden anlayacaktýr.

Mesai:
12. Eser hakkýnda bilgilendirmenizin yaný sýra, eserin hedef kitlesi, eserin daðýtým noktalarý, daðýtým þekli konusunda da dizaynýrý önceden bilgilendirmeniz sizin yararýnýza olacaktýr. Dizaynýrýnýz eðer sizinle ayný büroda çalýþýyorsa baþýnda bekçi dikercesine çalýþmayýnýz. Önemli olan büronuzda kaç saat oturduðu deðil, ne kadar kaliteli iþ ürettiðidir.

Kendini geliþtirme:
13. Sizinle çok para pazarlýðý yapsalar da, harcama anýnda nasýl ve nereye harcadýklarýnýn farkýnda olmayacaklardýr. Sanatlarý için harcadýklarý her kuruþ, ona olduðu kadar size de katkýdýr. Fakat onun bu eðilimini siz kendi iþiniz için dizaynýrýn yapacaðý harcamalar bakýmýndan sýfýr bütçeyle çalýþmayý deneyerek suiistimal etmeyin. Düþ kýrýklýðýna uðradýðýnda projeleriniz verimsiz olmaya baþlar. Onun kendini geliþtirmesi sizin iþinizi de olumlu yönde etkilediðine göre bu yönde bir bütçe ayýrýp bu bütçeyi yýl boyunca düzenli olarak kullanmasýný saðlayýnýz.

Mizac:
14. Dizaynýrlar romantik bir mizaca sahiptirler. Sizi eleþtirirken daima dikkatle eleþtiriler. Sizin de öyle itinalý olmanýzý ümit ederler. Bu yüzden yapacaðýnýz küçük bir hata bile onlarýn gününü hatta bazen birkaç gününü mahvedebilir. Eðer yine ayný dizaynýr ile çalýþacak iseniz, bu durumda da olan size olur.

Son olarak dizaynýrlarýn bu romantik mizaçlarý sebebiyle büronuzu þenlendirecek kiþi olarak görmeniz de mümkündür. Çalýþma ortamýnýn estetiðine, temizliðine önem verirler. Bir sabah geldiðinizde iþyerinizi tamamen düzenlenmiþ, duvara iç açýcý resimler asýlmýþ, ortamda az da olsa içten tutkal kokusuna karýþýk temiz bir hava, toplantý masanýzýn üzeri temiz ve bir vazoyla çiçek veya aksesuar konulmuþ olarak bulursanýz bunu büyük bir ihtimalle dizaynýrýnýz yapmýþtýr.

Artýk sizin sorumluluðunuz bu yenilenmiþ çalýþma ortamýnda kendinize ve dizaynýrýnýza ve diðer çalýþma arkadaþlarýnýza gülümseyen bir yüz ile yaklaþýp hepsinin iþ verimliliðini artýrmanýn diðer yollarýný aramaktýr. Bunu yaparken sizlere baþarý dilemek lazým.

Nizamettin Yiðit