Imagine dining in a European capital where you do not know the local language. The waiter speaks little English, but by hook or by crook you manage to order something on the menu that you recognise, eat and pay for. Now picture instead that, after a hike goes wrong, you emerge, starving, in an Amazonian village. The people there have no idea what to make of you. You mime chewing sounds, which they mistake for your primitive tongue. When you raise your hands to signify surrender, they think you are launching an attack.
Communicating without a shared context is hard. For example, radioactive sites must be left undisturbed for tens of thousands of years; yet, given that the English of just 1,000 years ago is now unintelligible to most of its modern speakers, agencies have struggled to create warnings to accompany nuclear waste. Committees responsible for doing so have come up with everything from towering concrete spikes, to Edvard Munch’s “The Scream”, to plants genetically modified to turn an alarming blue. None is guaranteed to be future-proof.
Some of the same people who worked on these waste-site messages have also been part of an even bigger challenge: communicating with extraterrestrial life. This is the subject of “Extraterrestrial Languages”, a new book by Daniel Oberhaus, a journalist at Wired.
Nothing is known about how extraterrestrials might take in information. A pair of plaques sent in the early 1970s with Pioneer 10 and 11, two spacecraft, show nude human beings and a rough map to find Earth—rudimentary stuff, but even that assumes aliens can see. Since such craft have no more than an infinitesimal chance of being found, radio broadcasts from Earth, travelling at the speed of light, are more likely to make contact. But just as a terrestrial radio must be tuned to the right frequency, so must the interstellar kind. How would aliens happen upon the correct one? The Pioneer plaque gives a hint in the form of a basic diagram of a hydrogen atom, the magnetic polarity of which flips at regular intervals, with a frequency of 1,420MHz. Since hydrogen is the most abundant element in the universe, the hope is that this sketch might act as a sort of telephone number. | Yerli dili bilmədiyiniz bir Avropa ölkəsi paytaxtında axşam yeməyi yediyinizi təsəvvür edin. Ofisiant ingiliscə demək olar heç danışa bilmir, lakin siz tanıdığınız, yediyiniz və ödənişini etdiyiniz menyudan birtəhər yemək sifariş etməyə nail olursunuz. İndi isə bunun əvəzinə təsəvvür edin ki, piyada gəzintisinin yalnış istiqamətə yönəlməsi nəticəsində acmış halda bir Amazon kəndində peyda olursunuz. Ordakı insanların sizinlə bağlı nə edəcəkləri barəsində heç bir fikirləri yoxdur. Onların ibtidai dil ilə səhv saldıqları çeynəmə səslərini təqlid edirsiniz. Siz təslim olmaq üçün əllərinizi qaldırdığınız zaman onlar sizin hücuma başladığınızı düşünür. Ümumi kontekst olmadan ünsiyyət qurmaq çətindir. Məsələn, radioaktiv ərazilər on min illər ərzində toxunulmaz şəkildə qalmalıdır, lakin bunu nəzərə alsaq, 1000 il öncəki ingilis dili hazırda bu dildə danışanlar üçün anlaşılmazdır, agentliklər nüvə tullantılarına qarşı daha diqqətli olmaqla bağlı xəbərdarlıqlar etməyə çalışmışdır. Bu işlərə görə məsul olan komitələr beton binalar ucaltmaqdan tutmuş Edvard Munkun “Fəryad” əsərinə, ürküdücü maviyə çevrilmək üçün genetik olaraq dəyişdirilmiş bitkilərə qədər hər bir fikir irəli sürürlər. Heç kəsin gələcəkdəki dəyişikliklərin təsirindən uzaq qalacağına zəmanət verilmir. Tullantı ərazisi ilə bağlı xəbərdarlıqlar üzərində işləyən insanların əksəriyyəti həmçinin daha böyük bir problemin bir hissəsi olmuşlar: Yer kürəsindən kənar həyatla əlaqə qurmaq. Bu “Wired” jurnalının jurnalisti Daniel Oberhausun “Extraterrestrial languages” (“Yadplanetlilərin dilləri”) adlı yeni kitabının mövzusudur. Yad planetlilərin informasiyanı necə başa düşəcəkləri məlum deyil. 1970-ci illərin əvvəllində “Pioneer” 10 və 11 kosmik gəmiləri ilə göndərilən bir cüt lövhə çılpaq varlıqları və Yeri tapmaq üçün eskiz xəritəni- elemenatar materialı göstərir amma o belə yadplanetlilərin görmə qabiliyyərinin olduğunu fərz edir. Bu cür kosmik gəminin taplımasına cüzi bir ehtimal belə olmadığından işıq sürəti ilə yayılan Yerdəki radio yayımlarının daha çox əlaqə saxlamaq imkanı var. Yerdəki radio kimi kosmik radio da müvafiq tezliyə uyğunlaşdırılmalıdır. Yadplanetlilər necə düzgün olanla rastlaşa bilərlər? “Pioneer” lövhə maqnetik qütbləşməsi müntəzəm fasilələrlə 1420 meqahers takt tezlikdə dəyişə bilən sadə hidrogen atomu diaqramı formasında işarə verir. Hidrogen dünyada ən geniş yayılmış element olduğuna görə bu eskizin bir növ telefon nömrəsi rolunu oynaya bilməsinə ümid edilir. |