Des livres, rien que des livres. Alignés sur les étagères. Empilés au sol.Entassés sur le moindre coin de table. Toutes les pièces en regorgent. A peine la place de circuler.C'est ici, dans cet appartement bourgeois du 16e arrondissement de Paris, que Pierre-Emmanuel Dauzat a installé son bureau. Ici qu'il travaille face à son ordinateur, douze à quatorze heures par jour, à lire, traduire et préfacer les livres des autres et à écrire les siens. Le soir, il n'a qu'à traverser la rue pour rentrer chez lui. "Ma vie sociale est réduite au minimum", reconnaît-il.
A bientôt 50 ans, Pierre-Emmanuel Dauzat est l'un des traducteurs français les plus demandés.[...]
Polyglotte ? Pierre-Emmanuel Dauzat balaie le qualificatif d'un revers de main. Il ne parle aucune des langues qu'il traduit. "Même en anglais, je suis incapable de dire deux mots, assure-t-il. A part le latin et le grec, je n'ai jamais appris aucune langue étrangère. La plupart de mes contrats, je les ai signés sans connaître le moins du monde la langue que j'allais traduire. Il suffit qu'un éditeur me convainque de l'intérêt d'un livre pour que j'accepte de relever le défi. Vous ne pouvez pas imaginer dans quel état de tension je suis quand je me mets à travailler sur un texte auquel je ne comprends rien..."[...]
Sa méthode est toujours la même : allergique aux grammaires, il préfère s'"immerger" dans des dictionnaires et des livres en édition bilingue. Généralement, il ne lit pas à l'avance l'ouvrage qu'il doit traduire : "C'est indispensable pour garder une forme de spontanéité dans la traduction." Seul principe, il commence par traduire la fin : "J'ai une telle angoisse de la mort que je préfère me débarrasser de la fin dès le début", explique-t-il. [...] Ce "besoin vital de (s')exiler dans la langue des autres", il dit l'éprouver depuis toujours. | Boeken, boeken, niets dan boeken. In rijen in de kasten. In stapels op de grond. Op een hoopje op elke hoek van de tafel. Kamers boordevol boeken. Bijna geen doorkomen aan. Hier in dit bourgeois appartement in het 16e arrondissement van Parijs staat het bureau van Pierre-Emmanuel Dauzat. Hier is hij achter de computer twaalf tot veertien uur per dag in de weer: hij leest en vertaalt boeken van anderen en bedenkt er voorwoorden bij en schrijft ook eigen boeken. ’s Avonds hoeft hij maar de straat over te steken om naar huis te gaan. “Mijn sociaal leven is beperkt tot het minimum”, geeft hij toe. Bijna 50 is hij, Pierre-Emmanuel Dauzat, en een van de meest gevraagde Franse vertalers. [...] Polyglot? In één handbeweging veegt Pierre-Emmanuel Dauzat die omschrijving van tafel. Hij spreekt geen van de talen waaruit hij vertaalt. “Zelfs in het Engels kan ik geen twee woorden aan elkaar knopen”, beweert hij stellig. Behalve Latijn en Grieks heb ik nooit een vreemde taal geleerd. De meeste contracten heb ik getekend zonder in de verste verte iets van de taal te kennen waaruit ik ging vertalen. Als de uitgever mij kan overtuigen dat het boek de moeite waard is, ga ik de uitdaging aan. Je stelt je niet voor hoe spannend het is wanneer ik aan de slag ga met een tekst waar ik niets van begrijp…” [...] Zijn methode is altijd dezelfde: hij is allergisch voor grammaticahandboeken en dompelt zich liever helemaal onder in woordenboeken en tweetalige uitgaven. Doorgaans leest hij het boek niet vóór hij begint te vertalen: “Alleen zo kan je in de vertaling een zekere vorm van spontaniteit behouden.” Het enige waar hij aan vasthoudt, is dat hij eerst het einde vertaalt: “Mijn angst voor de dood is zo groot dat ik het liefst van bij het begin komaf maak met het einde”, verklaart hij. [...] Die “primaire behoefte om zichzelf en de lezer in andermans taal te verplaatsen” beweert hij altijd al gevoeld te hebben. |